Η αντιπυρική περίοδος την εποχή της Κλιματικής Αλλαγής! (Αυγή 13/4/2024)

Είναι κοινή πεποίθηση, σε παγκόσμιο επίπεδο ότι, αν η Παγκόσμια Κοινότητα δεν επιταχύνει τις προσπάθειες αντιμετώπισης και μετριασμού της Κλιματικής Κρίσης,  υλοποιώντας  δραστικά μέτρα, ο στόχος του Παρισιού, για συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στα ανεκτά επίπεδα του 1,5^οC μέχρι το τέλος του αιώνα, δεν θα είναι εφικτός.

Οι ειδήσεις για την παγκόσμια υπερθέρμανση είναι σημαντικά. Το Ελ Νίνιο (μετεωρολογικό φαινόμενο) συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση της θερμοκρασίας και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, το Δεκέμβρη του 2023 κορυφώθηκε, ενώ, είναι ένα από τα πέντε  ισχυρότερα, που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα.   Σύμφωνα με, τη νέα γενική γραμματέα του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, «κάθε μήνας από τον Απρίλιο 2023 σημείωνε νέο μηνιαίο ρεκόρ θερμοκρασίας – και το 2023 ήταν μακράν η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ». Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από άρθρο του New Scientist (09.04.2024) που προσθέτει ότι, και ο Μάρτιος 2024 τελικά ήταν ο 10^ος  στην σειρά μήνας που έσπασαν τα ρεκόρ.

Το ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο   Copernicus, σημειώνει ότι, στην Ελλάδα, ο χειμώνας 2023-24 ήταν ο θερμότερος, που έχει καταγραφεί, ενώ, σε παγκόσμιο επίπεδο, το Φεβρουάριο 2024  η θερμοκρασία ήταν κατά 1,77 βαθμούς υψηλότερη, από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών παρατηρεί ότι, σε διάστημα 30 ετών, η αύξηση της θερμοκρασίας είναι περίπου 1,5^οC, ενώ, υπάρχουν περιοχές στη βόρεια Ελλάδα που η αύξηση είναι μεγαλύτερη, ξεπερνώντας τους 2 βαθμούς.

Η UNEP (Επιτροπή Περιβάλλοντος του ΟΗΕ)  με μελέτη της  επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή και η αλλαγή χρήσεων γης προκαλεί  τις χειρότερες δασικές πυρκαγιές με παγκόσμια αύξηση ακραίων πυρκαγιών, ακόμη και σε περιοχές που δεν είχαν ακόμη επηρεασθεί. Οι δασικές πυρκαγιές   είναι καταστροφικές  για τους πληθυσμούς, τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Επίσης επιτείνουν την κλιματική αλλαγή, συνεισφέροντας σημαντικές ποσότητες ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα.  Εκτός, βέβαια, από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι δασικές πυρκαγιές προκαλούν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.

Έτσι και στην Πατρίδα μας τα δάση μας απειλούνται  σοβαρά από την Κλιματική Αλλαγή. Σε  μελέτη  ερευνητών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αναφέρεται ότι υπάρχουν πιθανότητες ακόμη και εξαφάνισης κάποιων  ειδών  δάσους, λόγω της κλιματικής αλλαγής, μέχρι το τέλος του αιώνα.

Φέτος, αν λάβουμε υπόψη μας  τις μετεωρολογικές  συνθήκες που επικρατούν, την έντονη ξηρασία του περασμένου χειμώνα και  τις περιορισμένες χιονοπτώσεις, οι κίνδυνοι  δασικών πυρκαγιών  είναι οξυμένοι. Ήδη, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, έχουμε  μεγάλες δασικές πυρκαγιές, π.χ. Πιέρια όρη και Λασίθι. Την δε 6/4/24 μέσα σε 12 ώρες είχαμε 71 αγροτοδασικές πυρκαγιές.

Το μεγάλο ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό είναι προετοιμασμένη η Πολιτεία;   Υπάρχει  σχεδιασμός, εφαρμόζονται, αν υπάρχουν σε όλες τις Περιφέρειες, σχέδια προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, υπάρχει  ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας εστιασμένο κύρια στην Πρόληψη, οι Δήμοι έχουν εκπονήσει  αντίστοιχα σχέδια,  ή μόνο επικοινωνιακά χειρίζεται το ζήτημα η Κυβέρνηση;

Πέρα από το «πολυδιαφημιζόμενο» σχέδιο Αιγίς των 2,1 δις, που υλοποιείται με αργούς ρυθμούς, υπάρχει και ο ανθρώπινος παράγοντας.  ¨Έχουμε  υποστελεχωμένες Δασικές Υπηρεσίες, 3500 περίπου κενά στην οργανική δύναμη του Πυροσβεστικού Σώματος, 2500 περίπου εποχικούς πυροσβέστες, που απασχολούνται μόνον κατά την αντιπυρική περίοδο.  Βέβαια, υπάρχουν οι ΕΜΟΔΕ (δασοκομάντος) και 4000 εθελοντές του Πυροσβεστικού Σώματος.

Στις τρέχουσες κλιματικές συνθήκες λοιπόν και με τους κινδύνους που διατρέχει ο δασικός μας πλούτος, έρχεται προς συζήτηση στη δημόσια σφαίρα, η ανάγκη επέκτασης της αντιπυρικής περιόδου. Τα στατιστικά στοιχεία αγροτοδασικών πυρκαγιών άλλωστε, αποδεικνύουν αυτή την αναγκαιότητα. Για να θεσμοθετηθεί όμως η επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, πρέπει να υπάρξουν κάποιες προϋποθέσεις.

Η διαρκής καταπόνηση του πυροσβεστικού προσωπικού, με τις συνεχείς επιφυλακές (λόγω έλλειψης προσωπικού), δεν θα φέρει   και τα αναμενόμενα επιχειρησιακά αποτελέσματα. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δασοπυρόσβεση δεν μπορεί να αφήνεται  μόνον στο «φιλότιμο των πυροσβεστών», καθώς είναι εργαζόμενοι με εργασιακά δικαιώματα  και διεκδικήσεις.  

Απαιτούνται προσλήψεις  στο Πυροσβεστικό Σώμα, κατάλληλα  μέσα  ατομικής προστασίας για όλους,  επαρκής υλικοτεχνικός εξοπλισμός, καλοσυντηρημένα εθνικά εναέρια μέσα, και  συντηρημένος επίγειος στόλος. Οι συμβάσεις μίσθωσης εναέριων μέσων  να ξεκινούν νωρίτερα από την 1^η Ιουνίου, ώστε να αντιμετωπίζονται τα πυκνά πλέον δασικά περιστατικά. Και τέλος, να δοθεί επιτέλους  οριστική λύση για τους εποχικούς πυροσβέστες! Οι διαρκείς υποσχέσεις… του Υπουργείου περί μονιμοποίησής τους, δεν πείθουν πλέον.

Χαρά Καφαντάρη

Μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ

Συντονίστρια τμήματος Περιβάλλοντος

Πρώην βουλευτής  Δυτικής Αθήνας

Η ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ!

Αυγή 12/8/2023

H Κλιματική Αλλαγή, που πολλές φορές ενισχύεται σαν «Κλιματική Κρίση» είναι μια πραγματικότητα, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής και της  καθημερινότητας.  Χρόνια τώρα, η Διεθνής Κοινότητα, ο ΟΗΕ, ο επιστημονικός κόσμος, προειδοποιούν  για τους κινδύνους, προτείνοντας λήψη μέτρων αντιμετώπισης, αλλά και προσαρμογής. Διεθνείς συμφωνίες και συνδιασκέψεις  έλαβαν χώρα, με κορυφαία στιγμή την υπογραφή  του «Σύμφωνου του  Παρισιού (2015)», όπου τέθηκαν  συγκεκριμένοι στόχοι.

Δυστυχώς, στην πρόσφατη προεκλογική περίοδο στην Πατρίδα μας, η κλιματική Κρίση δεν απετέλεσε αντικείμενο επαρκούς πολιτικού διαλόγου, αν και  αποτελεί, επιπλέον, μια σημαντική πτυχή για όλες τις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτώβριου η   κλιματική Κρίση  πρέπει να αποτελέσει βασικό αντικείμενο διαλόγου, προτάσεων και πολιτικών.

Ο ΟΗΕ, υιοθετώντας τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης,  τονίζει στον στόχο 11  για «πόλεις χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες», όπου μεταξύ των άλλων αναφέρεται:

 11.5 «Έως το 2030,  σημαντική μείωση του αριθμού των απωλειών και των πληγέντων από  φυσικές καταστροφές, καθώς,  και των άμεσων οικονομικών απωλειών που οφείλεται σε φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των σχετιζόμενων με το νερό καταστροφών, εστιάζοντας, ιδιαίτερα,  στην προστασία των φτωχότερων στρωμάτων και πληθυσμών  που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση».

11.6 «Έως το 2030,  μείωση του δυσμενούς, κατά κεφαλήν, περιβαλλοντικού αντίκτυπου των πόλεων, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και τη διαχείριση των αστικών και άλλων αποβλήτων», και παράλληλα ζητά την

11.β «Ουσιαστική αύξηση του αριθμού των πόλεων και των οικισμών που υιοθετούν και εφαρμόζουν ολοκληρωμένες πολιτικές και σχέδια, που αποβλέπουν την  κοινωνική ένταξη και την αποδοτικότητα των πόρων, την άμβλυνση των επιπτώσεων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανθεκτικότητα έναντι των καταστροφών, καθώς, και την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας ολιστικής διαχείρισης κινδύνου καταστροφών, σε όλα τα επίπεδα, μέσα στο πλαίσιο «Μείωσης των Κινδύνων από Καταστροφές 2015-2030».

Από τα ανωτέρω φαίνεται ότι,  απαιτούνται πολιτικές  ικανές  να προσαρμόζονται οι πόλεις στην κλιματική αλλαγή. Δεν αρκούν αποσπασματικά μέτρα, αλλά, χρειάζονται ολοκληρωμένες πολιτικές, πρωτοβουλίες και σχέδια, που θα οδηγούν στην κλιματική ανθεκτικότητα σε όλους τους τομείς: υποδομών, δημόσιας υγείας, εκπαίδευσης και επιστήμης, πολιτιστικούς και κοινωνικούς. Οι πόλεις πρέπει να είναι «ανθεκτικές», βιώσιμες, πράσινες, «έξυπνες», να προστατεύουν και να διατηρούν την ανθρώπινη ζωή. Πόλεις, με σύγχρονες υποδομές και υπηρεσίες  που,  θα μπορούν να αντιστέκονται στις φυσικές και ανθρωπογενείς κρίσεις, και ταυτόχρονα να γίνονται κέντρα ανάπτυξης, επενδύσεων και καινοτομίας. Πόλεις για το Μέλλον, με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον, με σχεδιασμό και συμμετοχή των πολιτών, αξιοποιώντας σύγχρονα καινοτόμα εργαλεία και προσεγγίσεις, εφαρμόζοντας  επιλογές και πρωτοβουλίες για τους πολλούς.

Πέρα από τις τομεακές πολιτικές, που αφορούν την Κεντρική Κυβέρνηση, με κύριες αιχμές βασισμένες στις αρχές της «ανθεκτικότητας», για τον χωροταξικό σχεδιασμό, τη διαχείριση των υδάτων, την προστασία της βιοποικιλότητας και  του ατμοσφαιρικού αέρα, τη διαχείριση των απορριμμάτων κ.α., απαιτούνται και τοπικές πολιτικές, σε επίπεδο Περιφερειών και Δήμων, όπως.

• Αναβάθμιση και ενίσχυση των τμημάτων  Πολιτικής Προστασίας τόσο σε προσωπικό όσο και σε μέσα. Ενώ, απαιτούνται συγκεκριμένα σχέδια, αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και της Κλιματικής Κρίσης.
• Αντιμετώπιση του φαινομένου της «θερμικής νησίδας» των πόλεων   που μαζί με τις υψηλές θερμοκρασίες και την ατμοσφαιρική ρύπανση, καθιστούν τη ζωή των κατοίκων, ιδιαίτερα του ευάλωτου πληθυσμού, αβίωτη.
• Διαφύλαξη των ελεύθερων χώρων, δημιουργία πάρκων και μεγάλων χώρων πρασίνου, μέσα στον αστικό ιστό,  ιδιαίτερα, στα μητροπολιτικά συγκροτήματα. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους περιαστικούς ορεινούς όγκους, που διατρέχουν κινδύνους από καταπατήσεις και από πυρκαγιές.
• Αντιπλημμυρική θωράκιση με συγκεκριμένο και επιστημονικά καταρτισμένο σχέδιο.
• Πύκνωση του δικτύου σταθμών μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, σε περιφερειακό, αλλά και σε δημοτικό επίπεδο.
• Εφαρμογή συγκεκριμένης ενεργειακής πολιτικής εξοικονόμησης ενέργειας, υλοποίηση του θεσμού των  ενεργειακών Κοινοτήτων, με παράλληλη προώθηση των ΑΠΕ.
• Ορθολογική, αποκεντρωμένη  και μικρής κλίμακας διαχείριση των απορριμμάτων, συμβατή με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες και τις παγκόσμιες επιταγές για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.
• Διεθνής συνεργασία και συμμετοχή των Δήμων της χώρας στην πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων[1] στην επικαιροποιημένη μορφή του, μέσα στο πλαίσιο των στόχων της ατζέντας 2030. Διαμόρφωση και υλοποίηση ολοκληρωμένων «σχεδίων δράσης» προσαρμογής και μετριασμού της Κλιματικής Αλλαγής, με καθαρό προσανατολισμό, χρονοδιάγραμμα και  χρηματοδοτήσεις.

Πολλά πρέπει να συζητηθούν ενόψει των Αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτώβρη. Η στείρα «κομματική» αντιπαράθεση, «αφήνει πίσω» τα τεράστια προβλήματα των τοπικών Κοινωνιών, που απαιτούν λύσεις. Είναι απαραίτητη η προσοχή στα Προγράμματα και τις συγκεκριμένες προτάσεις.

Χαρά Καφαντάρη

Γεωλόγος,

Πρώην Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Δυτικής Αθήνας

---

[1] (Covenant of Mayors for Climate and energy initiative)

Η Πατρίδα «καίγεται», το Επιτελικό κράτος Μητσοτάκη καταρρέει…

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

                                                                        22/8/2023

Χ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ: Η Πατρίδα «καίγεται», το Επιτελικό κράτος Μητσοτάκη καταρρέει…

Πύρινος κλοιός ζώνει την Πατρίδα μας. Από τον Έβρο , μέχρι την Αττική και την Πελοπόννησο! Οι συνέπειες μέχρι στιγμής  είναι τραγικές. Άνθρωποι χάνονται, περιουσίες καταστρέφονται και το δασικό  μας οικοσύστημα δέχεται σοβαρά πλήγματα.

Είμαστε δίπλα σε όσους επιχειρούν, αυτές τις δύσκολες στιγμές!! Τους πυροσβέστες, τους δασικούς υπαλλήλους, την Αυτοδιοίκησή, τους υγειονομικούς, τους εθελοντές, που με αυτοθυσία δίνουν τη μάχη,  μέσα σε αντίξοες συνθήκες.

Αν και ο έγκριτος επιστημονικός κόσμος της χώρας, αλλά και ξένοι επιστήμονες και οργανισμοί,  τα επιστημονικά Ιδρύματα  της χώρας (Αστεροσκοπείο, ΕΜΥ, Πανεπιστήμια) έγκαιρα είχαν προειδοποιήσει για τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες που θα ισχύσουν, με σοβαρό κίνδυνο δασικών πυρκαγιών, η Πολιτεία τι έκανε;

Την 7^η Ιουλίου ο κ. πρωθυπουργός, στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας δήλωνε ότι «είμαστε έτοιμοι… για την αντιπυρική». Από τότε μέχρι σήμερα όμως είχαμε την τεράστια καταστροφή στη Ρόδο, τη Μαγνησία και σήμερα σε μεγάλο μέρος της χώρας μας, με κύρια την πυρκαγιά στον Εβρο και το πολύπαθο προστατευόμενο  δάσος της Δαδιάς, που μετά από την περσινή  καταστροφή, συνεχίζει να καταστρέφεται ακόμη μια φορά και φέτος..

Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις δασικές πυρκαγιές επικοινωνιακά.. και παντού  με «εκκενώσεις»… Πάντα κάποιος άλλος φταίει… Φταίνε οι Δήμοι που δεν έκαναν καθαρισμούς, ενώ γνωρίζει ότι τα εκτός σχεδίου οικόπεδα  είναι αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας. Οι δασικές Υπηρεσίες  όμως είναι αποψιλωμένες από προσωπικό, δεν εφαρμόσθηκαν  επαρκείς πολιτικές Πρόληψης (καθαρισμοί, αντιπυρικές ζώνες κλπ), το Πυροσβεστικό Σώμα  δρα με σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό (3600 κενές οργανικές θέσεις), με γηρασμένα  μέσα (υπάρχουν  ακόμη και πυροσβεστικά οχήματα 50 χρόνων).

Η διαφύλαξη του δασικού πλούτου της χώρας μας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα.  Είναι Εθνική υπόθεση. Αφορά τη ΖΩΗ όλων μας. Η Ελλάδα αποτελεί hot spot κλιματικής Αλλαγής, όπως γενικότερα το μεσογειακό οικοσύστημα, του οποίου είναι μέρος.

Η κλιματική Αλλαγή – Κρίση δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι, όπως επιχειρεί η κυβέρνηση, ούτε αντιμετωπίζεται με αντιπεριβαλλοντικές πολιτικές και νόμους.  Η Κλιματική Αλλαγή είναι παρούσα και ένα ευνομούμενο κράτος οφείλει να έχει ένα σύγχρονο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας, επιστημονικά τεκμηριωμένο και βέβαια οφείλει να έχει  και ανάλογα Σχέδια προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή.

Δεν υπάρχει χρόνος… πρέπει άμεσα να δράσουμε σε αυτή την κατεύθυνση, η ΚΟΙΝΩΝΙΑ θα το επιβάλει!!

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ