Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Αυγή (27/09/2014)
Η μεγαλειώδης πορεία των κλιματικών διαδηλωτών στη Νέα Υόρκη απέδειξε ακόμα μια φορά ότι υπάρχει ελπίδα. Ελπίδα για τη διάσωση της ανθρωπότητας από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχει ελπίδα, για ένα βιώσιμο μέλλον, εφόσον η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας της γης παραμείνει στα ανεκτά επίπεδα των 2 β. C, όπως έχει αποφασιστεί στις διεθνείς συνδιασκέψεις για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη και έχει επιβεβαιωθεί και στη Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στο Ντέρμπαν.
Τα χρόνια που πέρασαν από την COP15 στην Κοπεγχάγη, τον Δεκέμβρη του 2009, μας έφεραν πολλά και είδαν πολλές αλλαγές στις πολιτικές στη μάχη για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής. Παραφράζοντας την ευαγγελική ρήση, διαπιστώνουμε ότι «οι πρωτοπόροι έσονται έσχατοι και οι έσχατοι πρώτοι».
* Η μονομερής αποχώρηση του Καναδά, για να συνεχίσει την εξόρυξη των σχιστολιθικού πετρελαίου (πετρελαίου ψαμμιτών) απρόσκοπτα, από τη Δεύτερη περίοδο εφαρμογής του Πρωτοκόλλου του Κυότο, άνοιξε το κουτί της Πανδώρας.
* Η Ρωσία, ατενίζοντας το μέλλον με μεγάλη αισιοδοξία, προσπαθεί να διατηρήσει τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει στην παραγωγή και εξόρυξη φυσικού αερίου, υπογράφει συμφωνία μαμούθ για τον εφοδιασμό της Κίνας με φυσικό αέριο και δέχεται πιέσεις να επεκτείνει τη συμφωνία προς την Ινδία. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της δεν σταματά εδώ. Σχεδιάζει την εκμετάλλευση των υδριτών των μόνιμα παγωμένων ακτών της Σιβηρίας και των υποθαλάσσιων φυσικών πόρων της Αρκτικής, με παράλληλη διασπορά, σε όλο τον Αρκτικό κύκλο, σταθμών παραγωγής ενέργειας από πλωτούς πυρηνικούς σταθμούς.
* Η Ιαπωνία, μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, ακόμα παραμένει διψασμένη ενεργειακά και δεν έχει βρει τον βηματισμό της, αρνείται οποιεσδήποτε δεσμεύσεις προσπαθώντας να καλύψει το ενεργειακό της έλλειμμα με αυξημένες εισαγωγές γαιανθράκων και φυσικού αερίου. Η Αυστραλία παραπαίει μεταξύ της κατάργησης του φόρου άνθρακα που είχε επιβάλλει και της συμμετοχής στο ΕΤS (ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων).
* Ο εδώ και χρόνια μεγαλύτερος πλέον ρυπαντής του πλανήτη η Κίνα, αν και οι πόλεις της πνίγονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, συνεχίζει να αυξάνει τη χρήση άνθρακα και ορυκτών καυσίμων. Η προσπάθεια να συμμετέχει με γενναίες δεσμεύσεις στη νέα παγκόσμια συμφωνία για τον έλεγχο της κλιματικής αλλαγής, δυστυχώς έμεινε στη μέση του δρόμου, αφού πρυτάνευσαν «ωριμότερες σκέψεις» και αποφάσισε αποχή από την αυριανή συνάντηση κορυφής για την κλιματική αλλαγή. Η Ινδία, ο τρίτος πια παγκόσμιος ρυπαντής, ανίκανη να χαράξει μια αυτόνομη πορεία, μιμείται τις κινήσεις της Κίνας και απέχει και αυτή.
* Οι νεοαναδυόμενες οικονομίες, Βραζιλίας και Νότιας Αφρικής, βασίζουν την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξή τους στην αύξηση εκμετάλλευσης και χρήσης ορυκτών καυσίμων.
* Οι ΗΠΑ, κτυπημένες από τις πρόδρομες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής με την αύξηση σφοδρών, ακραίων καιρικών φαινομένων, ξηρασία και τυφώνες, μετά την παρέμβαση του προέδρου Ομπάμα, προσπαθούν να επιβάλλουν αδύνατους περιορισμούς, για ελάχιστη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Όμως, παρά πλέον τη διαπίστωση ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της κλιματικής αλλαγής, ακάθεκτοι, συνεχίζουν τις περιβαλλοντικά επικίνδυνες μαζικές εξορύξεις του σχιστολιθικού αερίου.
* Η Ελλάδα, μια μικρή περιφερειακή χώρα, αυτοεγκλωβίστηκε, με εντολή Σαμαρά, στις μνημονιακές επιλογές που επιβάλλουν στη χώρα μας τα ξένα κέντρα που εκπροσωπούνται από την τρόικα, αδυνατεί να συμβάλλει το παραμικρό. Χωρίς Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, με αλλεπάλληλες προσπάθειες στησίματος ψευδεπίγραφων success stories, η μνημονιακή συγκυβέρνηση παραχωρεί ζωτικό γεωπολιτικό χώρο, ονειρευόμενη τη μετατροπή της χώρας σε έναν ενεργειακό κόμβο, με μονοδιάστατες πολιτικές συνέχισης της εξάρτησης! Παράλληλα, κατεδαφίζει κάθε νομοθεσία περιβαλλοντικής προστασίας και ξεπουλά όλα τα δημόσια αγαθά, μάταια, εκλιπαρώντας «επενδυτές» να προστρέξουν για να κερδίσει ακόμα λίγο πολιτικό χρόνο, αναμένοντας, ματαίως, μια ανάπτυξη που δεν εμφανίζεται.
* Η Ευρώπη; Ο άλλοτε πρωτοπόρος στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα, βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος. Περηφανεύεται ότι κατάφερε να πιάσει τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων του 20% που είχε θέσει για το 2020, με μείωση των εκπομπών κατά 19,2% το 2013. Ξεχνάει, όμως, ότι η μείωση αυτή δεν οφείλεται στους αυστηρούς κανονισμούς, ή τις σύντονες προσπάθειες και τη στροφή σε άλλο ενεργειακό μίγμα, αλλά, οφείλεται στην ύφεση που κτυπάει την Ευρώπη, τη μείωση της χαλυβουργίας και τη μείωση κατά 30% των μεταφορών. Κλείνει όμως τα μάτια στη μεγάλη αύξηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, κύρια λόγω των αθρόων εισαγωγών γαιανθράκων από χώρες χαμηλού κόστους, που αύξησαν κατά πολύ τις εκπομπές αερίων ρύπων στην Ε.Ε. από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, στην Ιταλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Πιθανόν, τα μόνιμα εμπόδια που βάζει η Πολωνία, που εξαρτάται κατά 90% από λιγνίτη και λιθάνθρακα, σε όποια πρωτοβουλία, να βολεύει και τη Γερμανία να αυξάνει, χωρίς περιορισμούς, τη χρήση λιγνίτη και να φτάνει στις ποσότητες και τα επίπεδα χρήσης του στη δεκαετία του 1970! Από την άλλη, υποβαθμίζει τις περιβαλλοντικές πολιτικές της, αρνούμενη, ακόμα, να επικυρώσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030. Τελικά αναβάλλει την απόφαση, από το φθινόπωρο στον χειμώνα και τώρα πια στην άνοιξη, για να υποβαθμίζει όχι μόνο τη διεθνή σύσκεψη κορυφής για το κλίμα στα Ηνωμένα Έθνη, αλλά και, τελικά, να υπονομεύσει και τη διεθνή συνδιάσκεψη για την κλιματική αλλαγή στη Λίμα του Περού, τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
Δυστυχώς η Αριστερά στην Ευρώπη βρίσκεται μακριά από τη συζήτηση αυτή. Εγκλωβισμένη στη δίνη των πολιτικών λιτότητας και στην αναγκαιότητα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης που βυσσοδομεί, κύρια, στον νότο της ένωσης, βρίσκεται σε αδυναμία να συμμετάσχει, καθοριστικά, με τολμηρές προτάσεις στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Το κουτί της Πανδώρας άνοιξε, αλλά, ευτυχώς, για να επαληθευθεί και ο σχετικός μύθος, παραμένει ζωντανή η Ελπίδα. Το πολύχρωμο πλήθος διαμαρτυρίας που προσπάθησε να επιβάλει στις άβουλες κυβερνήσεις λύσεις διάσωσης της ανθρωπότητας, που διαδήλωσε στην Κοπεγχάγη, που βρέθηκε στην Κοτσαμπάμπα, μετακόμισε, πια, στην «καρδιά» του Νέου Κόσμου, στο Μανχάταν, απαιτεί, πια, λύσεις. Κομίζει, ακόμα μια φορά, το μήνυμα: Όσο υπάρχουν ενεργοί πολίτες και κινήματα υπάρχει ελπίδα. Ελπίδα, για την επιτυχία της διεθνούς συνδιάσκεψης για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι, του χρόνου τον Δεκέμβριο. Ελπίδα, για την υπογραφή, κύρωση και εφαρμογή μας νέας συμφωνίας, νομικά δεσμευτικής, φιλόδοξης να συμπεριλάβει όλους τους ρυπαντές του πλανήτη, που θα εφαρμοστεί από το 2020. Ελπίδα για τη σωτηρία της ανθρωπότητας από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Μια νέα συμμαχία ενεργών πολιτών, οικολογικών κινημάτων και προοδευτικών πολιτικών, μπορεί να εγγυηθεί τον δρόμο για τη διεθνή συνεργασία, την επιβολή της νέας, σωτήριας, συμφωνίας και την κλιματική δικαιοσύνη.
Η Χαρά Καφαντάρη είναι γεωλόγος, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ- Β’ Αθηνών.
Χαρά Καφαντάρη 