Χ. ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ: ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΜΕ ΑΓΩΝΑ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

5.6.2023

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος σήμερα και η Ανθρωπότητα αντιμετωπίζει την επέλαση της Κλιματικής Αλλαγής, με τις δυσμενείς συνέπειές της. Η έξαρση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως η ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας(σήμερα πάνω από 40 βαθμοί στην Κίνα), οι δασικές πυρκαγιές(100 εστίες πυρκαγιάς στον Ανατ. Καναδά σήμερα), οι πλημμύρες, η  ερημοποίηση περιοχών, είναι χαρακτηριστικά δείγματα από το Μέλλον, αν δεν υπάρξουν πολιτικές ανάσχεσης και προσαρμογής, μέσα από διεθνείς συνεργασίες και παγκόσμια κινητοποίηση. Το 2023 ξεκίνησε με μια βαριά κληρονομιά, ίσως πολύ χειρότερη, αφού ο προηγούμενο χρόνος επιβεβαίωσε τον «κακό μας καιρό».  Για οκτώ, συνεχόμενα, χρόνια, η άνοδος της θερμοκρασίας, από τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής, ξεπερνά τον 1ο C.   Στην Ευρώπη σημειώθηκαν έντονα κύματα καύσωνα, το καλοκαίρι 2022 έκλεισε με την μέση θερμοκρασία του αέρα πιο υψηλή  κατά 0.3ο C,  σημειώνοντας, έτσι το πιο ζεστό καλοκαίρι  από το 1991! To δεύτερο μισό του 2022 και οι πρώτες μέρες του 2023 είναι αποκαλυπτικές. Παρατεταμένοι καύσωνες σε Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική με σφοδρές δασικές πυρκαγιές, θερμοκρασίες ρεκόρ σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμα και στην καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης, μείωση της στάθμης των ποταμών, αποκαλύπτοντας ναυάγια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου και τοπικά ορόσημα και μνημεία του παρελθόντος. Η πρωτοφανής αυτή κατάσταση είχε σαν συνέπεια πολλά εμπόδια και διαταραχή του διασυνοριακού εμπορίου μέσω των ποταμών της Ευρωπαϊκής ηπείρου, ακόμα  και,  έλλειψη πόσιμου νερού. Το 2023 άρχισε εξίσου δυναμικά, με τους ωκεανούς να είναι, συνολικά  θερμότεροι, ενώ, η καταγραφή υψηλότερων θερμοκρασιών, σημείωσε ρεκόρ σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η Ανθρωπότητα όμως,  σε αντίθεση με τις πολιτικές τύπου Μητσοτάκη, Τράμπ  ή Μπολσονάρου,  προσπαθεί να αντιδράσει. Από το 1992 στην συνδιάσκεψη του Ρίο, στο Πρωτόκολλο του Κυότο έφθασε η στιγμή του Συμφώνου του Παρισιού (2015) για την αποδοχή μιας διεθνούς συμφωνίας για την ανάληψη δράσης ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής. Η διεθνής κοινότητα έχει αποδείξει  ότι, η συνεργασία σε διεθνές επίπεδο φέρνει αποτελέσματα, εφόσον υπάρχει η κοινή αντίληψη, η πολιτική βούληση και  τηρούνται οι διεθνείς συμβάσεις. Χαρακτηριστικό θετικό παράδειγμα αποτελεί το γνωστό «πρωτόκολλο του Μόντρεαλ», για την προστασία της στιβάδας του όζοντος. ¨Ομως η κατάσταση, παρά το Σύμφωνο του Παρισιού, δεν έχει αλλάξει  ουσιαστικά . Οι προσπάθειες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την μείωση των συνεπειών που αυτή προκαλεί, δεν έχουν επιταχυνθεί. Είναι κοινή διαπίστωση, ιδιαίτερα μετά την Διεθνή Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή που έγινε στο Σαρμ ελ-Σέικ της Αιγύπτου, τον περασμένο Νοέμβριο (2022),   ότι, οι Διεθνείς Συνδιασκέψεις τείνουν να καταλήξουν σε «κοσμικά γεγονότα», μόνο με διαπιστώσεις, χωρίς αντίκρισμα και ουσιαστικές δεσμεύσεις. Ενθαρρυντικό όμως στοιχείο αποτελεί η πρόσφατη ομόφωνη ψηφοφορία στην επιτροπή νομικών υποθέσεων, που είχε σαν συνέπεια  το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνει στις 29 Μαρτίου τη θέση του για την προστασία του περιβάλλοντος, μέσω του ποινικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου ενός ορισμού της οικοκτονίας ((ecoside), που υποστηρίζεται από αυστηρότερες κυρώσεις. H ένταξη της οικοκτονίας στην αναθεωρημένη οδηγία για το περιβαλλοντικό έγκλημα,  αποτελεί σημαντική επιτυχία. Αντίθετα: Η μέχρι πρότινος κυβέρνηση ΝΔ, με πρωθυπουργό τον κ.  Μητσοτάκη, ξεπερνώντας ακόμα και τον εαυτό της, προώθησε  πολιτικές ενάντια στο Περιβάλλον, με την χωρίς σχεδιασμό βίαιη απολιγνιτοποίηση, την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ,  την στρεβλή χρήση του χρηματιστήριου ενέργειας, προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του Νερού, αλλά και, αντι περιβαλλοντικούς νόμους, όπως η κατάργηση των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών,  που είχαν αρνητικά  αποτελέσματα ( π.χ. πυρκαγιές το 2022 σε προστατευόμενες περιοχές, στο Δάσος της Δαδιάς, την Βάλια Κάλντα, την Θάσο, το Παπίγκιο όρος) κ.α.    Εν τω μεταξύ δεν έχει κατατεθεί  ένα νέο σύγχρονο σχέδιο Ε.Σ.Ε.Κ., αλλά  προτάσεις και διαρροές, απεμπόλησης του  στόχου της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Η δε, επικοινωνιακού χαρακτήρα δημιουργία Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας παραμένει «κενό γράμμα», καθώς το εν λόγω υπουργείο στερείται σαφούς νομοθετικού πλαισίου και οργανογράμματος. Μόνο η ανατροπή των συσχετισμών, σε προοδευτική κατεύθυνση, στις εκλογές της 25^ης Ιουνίου, μπορεί να εγγυηθεί ένα καλύτερο Μέλλον για το Περιβάλλον στην Πατρίδα μας, με αλλαγή του αναπτυξιακού και παραγωγικού Μοντέλου, συμβατού με την ανάγκη ανάσχεσης της Κλιματικής Αλλαγής και με πολιτικές προσαρμογής.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΚΑΤΑΤΕΘΕΙΣΑ ΕΡΩΤΗΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2023

Αθήνα, 5 Απριλίου 2023

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας

ΘΕΜΑ: ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2023

Η αντιπυρική περίοδος ξεκινά σε ένα μήνα και η Πολιτεία, δια του  μηχανισμού  Πολιτικής Προστασίας,  υποχρεούται να είναι προετοιμασμένη, σε όλα τα επίπεδα.

Η UNEP στην νέα μελέτη της  επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή και η αλλαγή χρήσεων γης προκαλεί χειρότερες δασικές πυρκαγιές με παγκόσμια αύξηση ακραίων πυρκαγιών, ακόμη και σε περιοχές που δεν είχαν ακόμη επηρεασθεί. Οι δασικές πυρκαγιές  μπορεί να είναι καταστροφικές  για τους πληθυσμούς, τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Επίσης επιτείνουν την κλιματική αλλαγή συνεισφέροντας σημαντικές ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου και ρύπων στην ατμόσφαιρα[1]. Εκτός από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις οι δασικές πυρκαγιές προκαλούν και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις. Μόνο στις ΗΠΑ  από το 2000 και μετά, 15 δασικές μεγα πυρκαγιές στοίχησαν τουλάχιστον 1 δις δολάρια εκάστη, κυρίως από ζημιές ή καταστροφές σε υποδομές, κατοικίες και κόστος πυρόσβεσης.[2]

Η κλιματική αλλαγή πάντα παρούσα και οι συνέπειες για τα δάση της Πατρίδας μας ιδιαίτερα σοβαρές. Πολλές σχετικές μελέτες έχουν δημοσιευθεί, που αφορούν  την κλιματική αλλαγή και τα δάση μας. Πρόσφατη δε μελέτη  ερευνητών του Πανεπιστημίου Αιγαίου αναφέρει τις πιθανότητες ακόμη και εξαφάνισης κάποιων  ειδών  δάσους, λόγω της κλιματικής αλλαγής μέχρι το 2100.

Ενδεικτικά αναφέρουμε  επίσης ότι ο Ιανουάριος 2023 ήταν ο 3^ος πιο θερμός στα χρονικά στην Ευρώπη, ενώ  ήταν  και ο πιο θερμός από το 1980 στα Βαλκάνια.

Αν λάβουμε υπόψη μας δε και τις μετεωρολογικές  συνθήκες που επικρατούν με την έντονη ξηρασία του περασμένου χειμώνα, οι κίνδυνοι  δασικών πυρκαγιών  είναι οξυμένοι. Επί παραδείγματι αναφέρουμε ότι την 1^η Απριλίου 2023, με βάση στοιχεία του Π.Σ., είχαμε 86 δασικές πυρκαγιές.

Στην Ελλάδα νωπή είναι ακόμη η  αρνητική εμπειρία της αντιπυρικής του 2021, που κάηκαν περί το 1,3 εκ. στρέμματα, ενώ το 2022 επί 21 ημέρες  (22.10.2022- 11.11.2022) καίγονταν  το Παπίκιο όρος της Ροδόπης και το προστατευόμενο δάσος της Δαδιάς  κάηκε σε μεγάλο μέρος του, τον Ιούλιο του 2022. 

Δεδομένου ότι:

·         Η ετήσια έκθεση της Ε.Ε. εκφράζει την ανησυχία της και επισημαίνει ότι, η «κλιματική αλλαγή εξακολούθησε να επηρεάζει τη διάρκεια και την ένταση του κινδύνου πυρκαγιών στην Ευρώπη».

·         Το πέρας της αντιπυρικής περιόδου, δεν σημαίνει και το πέρας των δασικών πυρκαγιών.

·         Η κλιματική αλλαγή θέτει νέα δεδομένα στην προσπάθεια αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών.

·         Υπάρχει αρνητική εμπειρία από προηγούμενες αντιπυρικές περιόδους.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός;

1.    Σε ποιο στάδιο είναι η επιχειρησιακή προετοιμασία του Π.Σ. και της Πολιτικής Προστασίας εν όψει της αντιπυρικής Περιόδου που αρχίζει σε ένα μήνα;

2.    Είναι σε ετοιμότητα ο Εθνικός εναέριος στόλος, μετά από απαραίτητες συντηρήσεις;

3.    Έχουν γίνει συντηρήσεις στα επίγεια μέσα;

4.    Πόσα είναι τα μισθωμένα εναέρια μέσα ανά τύπο;

5.    Πότε θα είναι διαθέσιμα προς χρήση τα μισθωμένα εναέρια μέσα και ποια η διάρκεια των συμβάσεων που υπεγράφησαν;

6.    Έχει γίνει επικαιροποίηση τουΙΟΛΑΟΣ, περί γενικών σχεδίων αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών;

7.    Θα είναι ο δασοπυροσβεστικός μηχανισμός αποτελεσματικός κατά την αντιπυρική περίοδο, τη στιγμή που υπάρχουν 3600 περίπου κενές οργανικές θέσεις στο Π.Σ. , ώστε να μην ζήσουμε δυσμενείς καταστάσεις του παρελθόντος;

8.    Πως αντιμετωπίζεται η υποστελέχωση και η κατανομή προσωπικού σε κρίσιμες υπηρεσίες και κλιμάκια ;

9.    Ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 θα είναι λειτουργικός κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, ή θα συνεχίσει ναπαρουσιάζει δυσλειτουργίες;

10. Πως προχωρεί η συνεργασία του Π.Σ. με τις Δασικές Υπηρεσίες, ειδικά στον τομέα της Πρόληψης, μετά και τις σχετικές «διθυραμβικές» δηλώσεις του Υπουργείου;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)

Αβραμάκης Ελευθέριος

Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)

Αλεξιάδης Τρύφων

Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)

Αραχωβίτης Σταύρος

Βαρδάκης Σωκράτης

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος

Ζεϊμπέκ Χουσεΐν

Ηγουμενίδης Νικόλαος

Καλαματιανός Διονύσιος

Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)

Κόκκαλης Βασίλειος

Κουρουμπλής Παναγιώτης

Μάλαμα Κυριακή

Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μπαλάφας Γιάννης

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μπουρνούς Γιάννης

Μουζάλας Γιάννης

Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)

Νοτοπούλου Αικατερίνη (Κατερίνα)

Ξανθός Ανδρέας

Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Παπαηλιού Γεώργιος

Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)

Συρμαλένιος Νικόλαος

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Τζούφη Μερόπη

Τόλκας Άγγελος

Φάμελλος Σωκράτης

Φίλης Νικόλαος

Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)

Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης

Χρηστίδου Ραλλία

Ψυχογιός Γεώργιος

[1] Spreading like Wildfire: The Rising Threat of Extraordinary Landscape Fires, 

[2] https://www.c2es.org/content/wildfires-and-climate-change/