Τοποθέτηση της Χαράς Καφαντάρη στη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησής της σχετικά με τη λήψη άμεσων μέτρων για το νέφος και την προστασία της δημόσιας υγείας

(Πρωτολογία): Κυρία Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει κάνει αισθητή την παρουσία του πάνω από τα μεγάλα αστικά κέντρα το νέφος της αιθαλομίχλης. Πολύ έντονο είναι το πρόβλημα στο Λεκανοπέδιο Αττικής και ειδικά στην Αθήνα.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις και τα δελτία τύπου του ΥΠΕΚΑ, το νέφος αιθαλομίχλης «ευνοήθηκε μεν από τις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες, όπως ασθενείς άνεμοι και θερμοκρασιακή αναστροφή, αλλά και από την έντονη χρήση εστιών καύσης που χρησιμοποιούν σαν καύσιμη ύλη βιομάζα». Μας ήρθαν μνήμες από άλλες εποχές, όταν το νέφος ήταν μόνιμα εγκατεστημένο στον αττικό ουρανό και κάποτε κάποιοι Υπουργοί πριν από πολλά χρόνια είχαν πει «φέρτε μου ένα νεκρό από το νέφος».

Αν και το Υπουργείο είχε έγκαιρα ειδοποιηθεί και από επιστήμονες, αλλά και από κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις και ερωτήσεις που κατατέθηκαν, δεν έκανε καμία προληπτική ενέργεια. Τελικά, η τρικομματική συγκυβέρνηση, υποτελής στις μνημονιακές πολιτικές, αύξησε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Πετρελαίου, πράγμα που έκανε απλησίαστο το πετρέλαιο για τα χειμαζόμενα νοικοκυριά. Έχουμε σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα δάση μας -και τα περιαστικά ακόμα- κινδυνεύουν από τη λαθροϋλοτόμηση.

Κύριε Υπουργέ, δύο φορές στην ιστορία ο Υμηττός έχει αποψιλωθεί. Η πρώτη ήταν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, στην αρχαιότητα, η δεύτερη ήταν στην Κατοχή και εύχομαι να μην ξαναζήσουμε μια τέτοια κατάσταση. Εκτιμούμε ότι το ΥΠΕΚΑ δεν ενδιαφέρεται ανάλογα για τη δημόσια υγεία λόγω της υπέρβασης των ορίων των αερίων ρύπων. Επίσης, η πολιτεία συνολικά αδιαφορεί για την ποιότητα ζωής των πολιτών, δεν λαμβάνει μέτρα για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων και νομοθετεί μόνο φορομπηχτικά μέτρα.

Στη σύσκεψη που έγινε στο ΥΠΕΚΑ στις 3-1-2013, όπου δεν συμμετείχε Υπουργός ή κάποιος εκπρόσωπος έστω του Υπουργείου Οικονομικών, παρά μόνο υπηρεσιακοί παράγοντες και Γενικοί Γραμματείς, δεν αποφασίστηκε κανένα άμεσο μέτρο. Αντίθετα, έχουμε θέσεις από τον Ιατρικό Σύλλογο, από το ΚΕΕΛΠΝΟ, από την κυρία Υφυπουργό, η οποία προηγουμένως, σήμερα, τοποθετήθηκε για τους κινδύνους της δημόσιας υγείας από το νέφος «καπνομίχλης».

Με βάση αυτά τα στοιχεία και με βάση το ότι η εξίσωση του φόρου πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης δεν έφερε τα οικονομικά αποτελέσματα που λέγατε σαν Κυβέρνηση, καθώς και ότι το κόστος αποκατάστασης των ζημιών είναι πολύ μεγάλο σε σχέση με το κόστος προάσπισης του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, σας ρωτάμε τα εξής: Τι άμεσα μέτρα πρόκειται να πάρετε; Θα προχωρήσετε στην κατάργηση της εξίσωσης του Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης με του πετρελαίου κίνησης; Είναι κάτι το οποίο θα ανακουφίσει τα νοικοκυριά, που υποφέρουν και αναγκάζονται να στραφούν σε άλλες μορφές επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

(Δευτερολογία): Κύριε Υπουργέ, σαφώς είπατε κι εσείς –και έχετε τοποθετηθεί και στο παρελθόν- ότι νέφος δεν είναι καινούργιο και ότι είναι κάτι το οποίο είχε παρατηρηθεί και στο παρελθόν. Απλώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε τέτοια φαινόμενα και τέτοιες διαδικασίες που γίνονται, που διάφοροι λόγοι αλληλοσυμπληρώνονται. Ένας τέτοιος λόγος είναι η αυξημένη χρήση των τζακιών και η καύση της βιομάζας που φέρνουν την κατάσταση σε σημείο κινδύνου για τη δημόσια υγεία. Άλλωστε, οι ίδιες οι ετήσιες εκθέσεις του Υπουργείου σας αναφέρουν σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση και με τα μικροσωματίδια, ότι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι και οι βιομηχανίες –αναφέρονται συγκεκριμένες παραγωγικές διαδικασίες- και τα αυτοκίνητα, οι πυρκαγιές και διάφορα άλλα.

Όμως, θα ήθελα να διαφοροποιηθώ κάπως σ’ αυτά που είπατε. Φυσικά, αν υπάρχει μελέτη η οποία λέει ότι το 2012 τα μικροσωματίδια ήταν χαμηλότερα, θα θέλαμε να την έχουμε και θα τη ζητήσουμε κοινοβουλευτικά. Όμως, θα ήθελα να σας πω ότι και το 2010 είχαμε ενενήντα εννέα μέρες υπέρβασης στο Σταθμό Αριστοτέλους. Και το 2011 είχαμε ογδόντα τέσσερις μέρες υπέρβασης και αν αφαιρέσουμε κάποιες μέρες που αποδόθηκαν σε σκόνη από τη Σαχάρα, είχαν ξεπεραστεί οι τριάντα πέντε μέρες που λέει ο νόμος, για να ληφθούν έκτακτα μέτρα. Εδώ θέλω να πω ότι κινδυνεύει η χώρα μας να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση σχετικής κοινοτικής οδηγίας, της Οδηγίας 50/2008.

Τέλος, κύριε Υπουργέ, θα ήθελα να πω και κάτι άλλο. Ο Μόντι, ο οποίος διεκδικεί την ψήφο των Ιταλών αυτήν την εποχή, μ’ ένα σύνθημά του βγαίνει στους Ιταλούς σ’ αυτές τις εκλογές και λέει «ψηφίστε με, για να μη γίνουμε Ελλάδα και καταντήσουμε σαν τους Έλληνες που κόβουν τα δέντρα για να ζεσταθούν». Για σκεφτείτε τον αντίκτυπο στη διεθνή εικόνα της χώρας! Για σκεφθείτε τι σημασία έχει η ατμοσφαιρική ρύπανση για τον τουρισμό που λέτε σαν τρικομματική Κυβέρνηση –δεν απευθύνομαι προσωπικά- ότι είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας!

Κύριε Υπουργέ, εμείς εκτιμούμε ότι πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα βήματα τώρα. Γίνονται κάποιες προσπάθειες. Είπατε όσον αφορά το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» ότι θα μπουν τα ενεργειακά τζάκια, ότι θα κάνετε σχεδιασμούς, κλπ. Αν, όμως, όπως είπε και ο έγκριτος ακαδημαϊκός κ. Ζερεφός, έχουμε Αλκυονίδες ημέρες μέσα στο Γενάρη και συγκεκριμένες θερμοκρασίες και μετεωρολογικές συνθήκες, τότε μπορεί αυτό το πρόβλημα του νέφους να γίνει αποπνικτικό και να έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Τώρα πρέπει να παρθούν κάποια μέτρα.

Για μας, πέρα από το ότι ένα πρώτο μέτρο αφορά το να καταργηθεί η συγκεκριμένη διαδικασία εξίσωσης και να μειωθεί η τιμή σε σχέση με το θέμα του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, πάρα πολύ σημαντικό θεωρούμε το θέμα της κίνησης των αυτοκινήτων και της επανεξέτασης, κύριε Υπουργέ, της άρσης πετρελαιοκίνησης στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνα και Θεσσαλονίκη, που ο προκάτοχός σας κ. Παπακωνσταντίνου από πέρυσι επέτρεψε.

Θα πει κάποιος, «μα μιλάμε για «Euro 5» τεχνολογία». Έχω διαβάσει και έχω δει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιβάλλοντος λέει ότι δεν είναι διαπιστωμένο απόλυτα ότι αυτή η τεχνολογία δεν έχει ρύπους για την ατμόσφαιρα.

Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να παρθούν τώρα συγκεκριμένα μέτρα, κύριε Υπουργέ. Γενικότερα έχουμε τοποθετηθεί σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, τα δάση, την κατάργηση της πετρελαιοκίνησης, όπως είπα ή τα δίκτυα μέτρησης. Εδώ ζήσαμε να μεταφέρουν σταθμούς από τη μία περιοχή στην άλλη, για να μετρήσουμε τα μικροσωματίδια! Αυτό, κύριε Υπουργέ, πρέπει να λυθεί. Η δημόσια υγεία και το περιβάλλον πρέπει να μπουν πάνω απ’ όλα, για να μην έρθουμε σε δυσάρεστες καταστάσεις.

Για να κλείσω, θα πω και κάτι άλλο. Κάντε κάτι ουσιαστικό και με τη λαθρεμπορία. Τώρα, η λαθρεμπορία γίνεται με το ναυτιλιακό πετρέλαιο και πρέπει αυτό να το δείτε, γιατί πέρα των άλλων το ναυτιλιακό πετρέλαιο είναι πλούσιο σε θείο και εκπέμπει περισσότερους ρύπους στην ατμόσφαιρα. Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Εκτιμώ ότι η διαφοροποίησή μας είναι στο ότι εμείς λέμε ««μέτρα τώρα, πριν φθάσουμε στο και πέντε»!

Ευχαριστώ.