Με ποιες προτάσεις πήγε η μνημονιακή κυβέρνηση του Λ. Παπαδήμου στο Ντέρμπαν;

Η παγκόσμια οικονομική κρίση οξύνεται και αποκτά πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Στην Ελλάδα η ύφεση εντείνεται, με τραγικές συνέπειες τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας, την κατεδάφιση του όποιου κοινωνικού κράτους, την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου του λαού μας. Η νέα κυβέρνηση του Μνημονίου καλείται να υλοποιήσει τις επιταγές της τρόικας και των δανειστών μας, που όχι μόνο δεν θα μας οδηγήσουν στην έξοδο από την κρίση, αλλά θα μας βυθίσουν ακόμη περισσότερο σ’ αυτή.

Είναι όμως μόνο οι άνεργοι, οι εργαζόμενοι, ο ελληνικός λαός, τα μόνα θύματα αυτής της πολιτικής εν μέσω κρίσης;

Όχι βέβαια. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, όπως έγκαιρα είχαμε διατυπώσει, ότι από τα πρώτα θύματα αυτής της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, είναι και το περιβάλλον.

Στην Ελλάδα του μνημονίου, το περιβάλλον και ο φυσικός μας πλούτος, μέσω της εκποίησής τους, αντιμετωπίζονται από τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, ως τρόπος κάλυψης της μαύρης τρύπας του χρέους. Δηλαδή το περιβάλλον μετατρέπεται σε έναν απλό λογιστικό παράγοντα.

Πώς φαίνεται αυτό; Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δια του αρμόδιου υπουργού της κ. Παπακωνσταντίνου, που παραμένει και στη νέα «Μνημονιακή» κυβέρνηση στην ίδια θέση, νομοθέτησε το fast trαck, τη διαδικασία νομιμοποίησης των αυθαιρέτων, την υποβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών προστασίας του Περιβάλλοντος, καθώς και των μηχανισμών αδειοδότησης για μεγάλα έργα, ενώ παρέπεμψε στις καλένδες το σχέδιο νέου Ρυθμιστικού Αττικής (ΡΣΑ), το οποίο προσπαθεί να θέσει κάποιους κανόνες ανάπτυξης για την Αττική. Μια μέρα δε, πριν την αλλαγή της κυβέρνησης, με τροπολογία που ψηφίσθηκε στη Βουλή στον Νόμο «νέος τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών και άλλες διατάξεις», παραδόθηκαν δάση, φυσικό περιβάλλον, πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας σε επίδοξους «επενδυτές» και συμφέροντα. Αποκορύφωμα όλων δε, η τροπολογία στο «πολυνομοσχέδιο» που πρόσφατα ψηφίσθηκε στην Ελληνική Βουλή και αφορά την χρησιμοποίηση των πόρων του Πράσινου Ταμείου κατά 95% για κάλυψη του δημόσιου χρέους και μόνο το 5% για το Περιβάλλον.

Ωστόσο, 13 ημέρες απομένουν για την έναρξη της συνδιάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, που θα γίνει στο Ντέρμπαν της Ν. Αφρικής (28.11. – 09.12). Εκεί θα συζητηθεί το σημαντικό θέμα της παράτασης της ισχύος του πρωτοκόλλου του Κιότο και μετά το 2012, της μόνης σοβαρής προσπάθειας, που έχει γίνει σε πλανητικό επίπεδο για μείωση των εκπομπών του διοξείδιου του άνθρακα και των άλλων αερίων του θερμοκηπίου. Μια συνδιάσκεψη, που ενώ είναι σημαντική για το μέλλον της ανθρωπότητας, κινδυνεύει να μετατραπεί σε νεκροθάφτη του πλανήτη.

Η αποτυχία των προηγούμενων συνδιασκέψεων για την κλιματική αλλαγή, στην Κοπεγχάγη και το Κανκούν, οδήγησε σε θεαματική μείωση των προσδοκιών. Η οικονομική ύφεση και η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής που ταλανίζει τις δυτικές οικονομίες δημιουργούν, παρά τις εκκλήσεις του ΟΗΕ και των επιστημόνων για την έγκαιρη οργανωμένη προσπάθεια διάσωσης του πλανήτη, φυγόκεντρες τάσεις, αδυναμίες προσανατολισμού και άρνηση λήψης δεσμεύσεων. Ούτε στη συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης, ούτε σε αυτή του Κανκούν, δεν έγινε δυνατό, όλες οι χώρες να δεσμευτούν ουσιαστικά για τη λήψη μέτρων και πρωτοβουλιών, που σκοπό θα έχουν τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την προσπάθεια προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές και την χρηματοδότηση των πτωχότερων χωρών που αναμένεται να πληγούν σοβαρότερα.

Πολλοί διαπραγματευτές και παρατηρητές σημειώνουν ότι οι δυνατότητες σύναψης δεσμευτικών και αποτελεσματικών συνθηκών είναι μειωμένες. Οι συναντήσεις που έγιναν μέσα στο 2011, στην Μπανγκόκ, στη Βόννη και τον Παναμά, για την αναζήτηση συγκλίσεων και την προετοιμασία του δρόμου των συμφωνιών της συνδιάσκεψης του Ντέρμπαν, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Μπροστά στα αδιέξοδα, ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. πρότεινε την επαναφορά των δεσμεύσεων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ισχύον πρωτόκολλο. Όμως η μεγάλη παρέα των χωρών που ξεκίνησαν την προσπάθεια διάσωσης του πλανήτη, το 1997, παρουσιάζει μεγάλες απώλειες. Η Ιαπωνία, ο Καναδάς και η Ρωσία (για του δικούς τους λόγους) αρνήθηκαν να συμπράξουν, αφού με τον τρόπο αυτό καλύπτονται μόνο το 30% των εκπομπών και επιμένουν ότι οι μεγαλύτεροι ρυπαντές όπως οι ΗΠΑ, η Ινδία και η Κίνα πρέπει να συμμετέχουν και να καλύπτονται από τις δεσμεύσεις νέας παγκόσμιας συμφωνίας. Με τις ΗΠΑ, που δεν υπέγραψαν ποτέ το πρωτόκολλο του Κυότο και δεν φαίνονται να αναγνωρίζουν την όποια αναγκαιότητα, μόνο η Ε.Ε. και μερικές ακόμα βιομηχανικές χώρες του Βορρά παραμένουν ακόμα στη μάχη. Όμως, ακόμα κι αν γίνει δεκτή, και μία πιο φιλόδοξη παράταση της ισχύος των δεσμεύσεων του Κιότο δεν θα είναι αρκετή να διατηρήσει την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από τους 2^ο C. Παράλληλα η παγκόσμια ύφεση δυσκολεύει τη συγκέντρωση των πόρων, που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία του χρηματοδοτικού ταμείου.

Στη συνδιάσκεψη του Ντέρμπαν μπορεί να επιτευχθεί κάποια μικρή πρόοδος σε επιμέρους ζητήματα. Πρέπει να σημειωθεί όμως, ότι μόνο μια παγκόσμια φιλόδοξη συμφωνία με γενναίες μειώσεις αερίων ρύπων, όπως προτείνει η επιστημονική κοινότητα, είναι αναγκαία. Οτιδήποτε άλλο είναι βέβαιο ότι οδηγεί σε ανθρωπογενή παρέμβαση στο παγκόσμιο κλίμα, με σοβαρές συνέπειες . Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να αποτραπεί και να μην αφεθεί η ανθρωπότητα να γίνει έρμαιο της επελαύνουσας κλιματικής αλλαγής.

Για το σοβαρό αυτό ζήτημα, της συνδιάσκεψης στο Ντέρμπαν, δεν ακούσαμε τίποτε στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας «μνημονιακής» κυβέρνησης. Ο υπουργός ΥΠΕΚΑ δεν κατάφερε να βρει τον χρόνο να αρθρώσει μια – δύο λέξεις για τις θέσεις που υποστηρίζει η Ελλάδα και τις προσπάθειες που θα κάνει για να συμβαδίσει με τους εταίρους μας στην Ε.Ε., που προτείνουν μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 30%. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών κ. Δήμας, έχοντας στο ενεργητικό του τη θετική παρουσία του ως επίτροπος Περιβάλλοντος στην Ε.Ε., τι έχει να μας πει σχετικά;

Ένα πάντως είναι βέβαιο, η Διάσωση του πλανήτη δεν είναι γραμμένη στα άστρα, ούτε βρίσκεται στις συνδιασκέψεις των G20, βρίσκεται στα χέρια των λαών, που με τους αγώνες τους θα την επιβάλουν».

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή στις 22/11/2011